Αναφορά σε ένα από τα κυπριακά φυτά
Η περνιά -
Quercus coccifera
L. subsp.
calliprinos
Τάκης Παπαχριστοφόρου
∆ασικός Λειτουργός 1
ης
τάξης
στο Τµήµα ∆ασών
H
περνιά ή πουρνάρι ανήκει στην οικογένεια των Φηγιδών (Fagaceae), η οποία περιλαµβάνει οκτώ
γένη και γύρω στα 1.050 είδη σε όλο τον πλανήτη. Υπάγεται στο γένος των δρυών που περιλαµβάνει
γύρω στα 600 είδη µε εξάπλωση στην Ευρώπη (27 είδη), τη Βόρεια Αφρική, την Ασία, τη Βόρεια Αµερική
και τις δυτικές περιοχές της Νότιας Αµερικής.
Στον τόπο µας υπάρχουν άλλα δύο ιθαγενή είδη δρυός, η λατζιά (Q. alnifolia) που είναι και ενδηµικό
είδος και ανακηρύχθηκε ως το εθνικό µας δέντρο και η δρυς ή βαλανιδιά (Q. infectoria subsp. vene-
ris).
Η περνιά είναι αειθαλής, πλατύφυλλος θάµνος ή µικρό δέντρο ύψους µέχρι 10m. Ο φλοιός της είναι
στην αρχή λείος, γκριζωπός αλλά αργότερα γίνεται βαθιά σχισµένος, γκριζόµαυρος. Οι νεαροί κλαδίσκοι
στην αρχή φέρουν πυκνό αστερόµορφο χνούδι, ενώ αργότερα γίνονται γυµνοί, καστανωποί. Οι οφθαλ-
µοί έχουν µήκος 3-4mm και ωοειδές σχήµα.
Τα φύλλα είναι διατεταγµένα κατ’ εναλλαγή, απλά, µε έλασµα ποικίλων σχηµάτων, δερµατώδες, λαµ-
προπράσινο στην πάνω επιφάνεια, άτριχο ή τριχωτό στην κάτω, µε έντονα ακανθωτές/οδοντωτές παρυ-
φές. Ο µίσχος έχει µήκος µέχρι 5mm.
Tα άνθη είναι µονογενή. Οι αρσενικοί ίουλοι, κρέµονται µονήρεις στις µασχάλες των φύλλων και είναι
πρασινοκίτρινοι. Τα θηλυκά άνθη, είναι επίσης, µονήρη, κάποτε ανά δύο, και φέρονται στις µασχάλες
των φύλλων. Ανθίζει από τον Μάρτιο µέχρι τον Μάιο. Ο καρπός είναι κάρυο (βαλανίδι) µε στρογγυλεµένη
κορυφή, 15-30 x 8-15mm, που φέρεται σε κύπελλο στη βάση, µε χρώµα πρασινωπό στην αρχή και κα-
στανό όταν ωριµάσει. Το κύπελλο φτάνει σε διάµετρο µέχρι 20-30 mm και είναι καλυµµένο µε χαλαρά
πεπιεσµένα ή µε έντονα εξώκυρτα λέπια. Το βαλανίδι ωριµάζει από τον Οκτώβριο µέχρι τον Νοέµβριο του
δεύτερου χρόνου µετά την άνθιση.
Την συναντάµε σε αρκετές περιοχές του νησιού
σε υψόµετρο από 100–1300 m όπως θα-
µνώνες και πευκοδάση στον Ακάµα,
στην οροσειρά του Τροόδους, στην
οροσειρά του Πενταδακτύλου και
στην Καρπασία. Συνήθως απαντά-
ται στις περιοχές Φύτης, Καννα-
βιούς, Παναγιάς και Χρυσορρο-
γιάτισσας στην επαρχία Πάφου,
καθώς και στην Πάχνα, Λιµνάτι,
Άγιο Μάµα και Καλό Χωριό Λε-
µεσού. Εκτός από την Κύπρο,
το υποείδος η καλλίπρινος εν-
τοπίζεται στην Τουρκία, στη
Συρία και στην Παλαιστίνη.
Η περνιά, µε βάση ιστορικά στοιχεία,
είναι ο πρίνος του Θεόφραστου γι’
αυτό και ο Γεννάδιος την ονοµάζει δρυς η
πρίνος. Μερικοί την αναφέρουν ως «δρυς η
64
ΑΓΡΟΤΗΣ