Τα εθνικά προγράµµατα στήριξης αποτελούνταν από µια δέσµη 11, στο σύνολο, µέτρων. Κάθε Κράτος Μέλος
είχε τη δυνατότητα επιλογής των καταλληλότερων µέτρων µε βάση τις ιδιαιτερότητές του και προσαρµο-
σµένα στις ανάγκες του τοµέα της επικράτειάς του, µε εφαρµογή από το 2009 µέχρι και το 2013. Τα επιλέ-
ξιµα µέτρα ήταν: «Ασφάλιση Συγκοµιδής», «Επενδύσεις σε οινοποιητικές µονάδες», «Προώθηση οίνων σε Τρί-
τες Χώρες», «Πρώιµος τρύγος», «Απόσταξη υποπροϊόντων για παραγωγή αλκοόλης για βιοµηχανικούς ή ενερ-
γειακούς σκοπούς», «Απόσταξη οίνου για παραγωγή πόσιµης αλκοόλης», «Απόσταξη κρίσης», «Αναδιάρθρωση
και µετατροπή αµπελώνων», «Καθεστώς ενιαίας ενίσχυσης και στήριξης στους αµπελοκαλλιεργητές», «Ταµεία
αλληλοβοήθειας», και «Χρήση συµπυκνωµένου γλεύκους σταφυλιών». Από τα 27 Κράτη Μέλη της Ευρωπαϊ-
κής Ένωσης, 18 επέλεξαν την εφαρµογή εθνικών προγραµµάτων στήριξης του αµπελοοινικού τοµέα. Συνο-
λικά, έχουν δεσµευτεί
€
5,3
δισεκατοµµύρια για να δαπανηθούν στον αµπελοοινικό τοµέα κατά τα έτη 2009-
2013.
Κατά την περίοδο 2009-2011 έχουν δαπανηθεί
€
2,755
δισεκατοµµύρια µε ποσοστό εκτέλεσης από τα
Κράτη Μέλη ύψους 97%. Κατά το 2009-2011, η ποσοστιαία κατανοµή του προϋπολογισµού στα διάφορα µέτρα
ήταν η ακόλουθη: «Αναδιάρθρωση και µετατροπή αµπελώνων» (41,8%), «Απόσταξη πόσιµης αλκοόλης»
(11,8%), «
Απόσταξη υποπροϊόντων» (9,7%), «Προώθηση σε αγορές Τρίτων Χωρών» (8,5%), «Χρήση συµπυκνω-
µένου γλεύκους» (8,2%), «Ενιαία εκταρική επιδότηση» (6,9%), «Επενδύσεις» (6,1%), «Απόσταξη κρίσης» (2,9%),
«
Ασφάλεια συγκοµιδής» (2,6%), και «Πρώιµος τρύγος» (1,5%).
Το µέτρο της αναδιάρθρωσης και µετατροπής αµπελώνων είναι µε διαφορά το µέτρο, το οποίο εφαρµόζεται
από την πλειονότητα των Κρατών Μελών (14) και αφορά τη µεγαλύτερη εκταµίευση πόρων για την περίοδο
2009-2011.
Η δαπάνη για το µέτρο αυξήθηκε από
€
326
εκατοµµύρια το 2009, σε
€
400
εκατοµµύρια το 2010
και σε
€
426
εκατοµµύρια το 2011. Συνολικά, δαπανήθηκαν
€
1,153
δισεκατοµµύριο κατά την τριετία. Οι µε-
γαλύτερες εκταµιεύσεις για το µέτρο πραγµατοποιήθηκαν από τη Γαλλία (
€
266,5
εκ.), την Ιταλία (
€
262
εκ.)
και την Ισπανία (
€
207,9
εκ.). Συνολικά, 120.000 εκτάρια αµπελώνων συµµετείχαν στο µέτρο της αναδιάρ-
θρωσης. Το µέτρο είχε µικρή επίδραση στο δυναµικό παραγωγής από την άποψη όγκου οίνου, αλλά είχε απο-
τελέσµατα στην ποιότητα της παραγωγής, στη µείωση στα κόστη παραγωγής µέσω της ανάπτυξης νέων µη-
χανικών µεθόδων και στον εκσυγχρονισµό της διαχείρισης των γεωργικών εκµεταλλεύσεων. Γενικότερα, βοή-
θησε στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας των παραγωγών που επωφελήθηκαν του µέτρου. Αναφορικά µε
το µέτρο «Προώθηση οίνων στις αγορές Τρίτων Χωρών», παρά τα αρχικά προβλήµατα που υπήρξαν στην εφαρ-
µογή του λόγω της παγκόσµιας οικονοµικής κρίσης, φαίνεται ότι υπάρχει µια αυξητική τάση στην εκταµίευση
πόρων για την εφαρµογή του έναντι των µέτρων παρεµβατικού χαρακτήρα, όπως οι αποστάξεις και η χρήση
γλεύκους, τα οποία παύουν να είναι επιλέξιµα µετά το 2012. Συνολικά, δαπανήθηκαν, περίπου,
€
234
εκα-
τοµµύρια κατά την περίοδο 2009-2011, µε αύξηση από
€
35
εκατοµµύρια το 2009 σε
€
87
και σε
€
111,6
εκα-
τοµµύρια το 2010 και 2011 αντίστοιχα. Παρ’ όλο που τα δύο πρώτα χρόνια, η Γαλλία είχε προς διάθεση το µε-
γαλύτερο προϋπολογισµό για το µέτρο, η Ιταλία πέτυχε τη µέγιστη εκταµίευση ύψους
€
78,5
εκατοµµυρίων
έναντι της Γαλλίας µε
€
65,5
και της Ισπανίας µε
€
61,1
εκατοµµύρια. Η προώθηση είχε στόχο, κυρίως, τις
Η.Π.Α. και σε µικρότερο βαθµό τον Καναδά, την Ιαπωνία και την Ελβετία. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον αποτελεί ο προ-
σανατολισµός των Κρατών Μελών προς τις αγορές της Κίνας, Βραζιλίας, Ινδίας, Μεξικού και Ουκρανίας. Παρ’
όλο που είναι πολύ νωρίς για να αξιολογηθεί η αποτελεσµατικότητα της εφαρµογής του µέτρου, Κράτη Μέλη,
όπως η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Ιταλία και η Γερµανία δηλώνουν αύξηση στις εξαγωγές τους στις αγορές όπου
εφαρµόστηκαν οι δράσεις προώθησης.
Για το µέτρο των επενδύσεων εκταµιεύτηκε το ποσό των
€
167
εκατοµµυρίων κατά την περίοδο 2009-2011,
το οποίο κατανέµεται ως ακολούθως: Γαλλία (
€
108,4
εκ.), Γερµανία (
€
30,6
εκ.) Αυστρία (
€
14
εκ.), Ιταλία
(
€
6,6
εκ.), Κύπρος (
€
3,4
εκ.) και Τσεχία (
€
2,1
εκ.). Στο παρόν στάδιο, µελετάται Πρόταση της Ευρωπαϊκής Επι-
τροπής για τη νέα χρηµατοδοτική περίοδο 2014-2018, στην οποία θα είναι διαθέσιµα για εκταµίευση περίπου
€
6,2
δισεκατοµµύρια, για την εφαρµογή των εθνικών προγραµµάτων στήριξης την επόµενη πενταετία. Το εν
λόγω ποσό θα κατανεµηθεί στα Κράτη Μέλη σύµφωνα µε την κατανοµή των πόρων που εξασφάλισαν και
εκταµίευσαν κατά το οικονοµικό έτος 2013.
42
ΑΓΡΟΤΗΣ
