Φράγµατα στην Κύπρο και η ασφαλής λειτουργία τους
∆ήµος Αντωνίου
Ανώτερος Εκτελεστικός Μηχανικός
στο Τµήµα Αναπτύξεως Υδάτων
Τ
α Φράγµατα αποτελούν τα µεγαλύτερα έργα που έχουν κατασκευαστεί από τον άνθρωπο, προστα-
τεύοντας ολόκληρες περιοχές από πληµµύρες, αρδεύοντας ολόκληρες πεδιάδες και παράγοντας τε-
ράστιες ποσότητες καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας. Σταµατώντας τη ροή του νερού και αποθηκεύοντάς το
πίσω από µεγάλα Φράγµατα, αµέσως δηµιουργείται η ανάγκη για ύπαρξη αυξηµένης ασφάλειας, αλλά και
µελέτης σεναρίων άµεσης δράσης σε περίπτωση αστοχίας. Τα αποτελέσµατα µπορεί να είναι πραγµατικά
καταστροφικά τόσο σε απώλεια ανθρώπινων ζωών, όσο και σε περιουσίες και, γενικότερα, στην οικονοµία
ενός τόπου. Η κατηγοριοποίηση των Φραγµάτων σύµφωνα µε την επι-
κινδυνότητά τους και την καταστροφή που θα προκαλέσουν σε
περίπτωση αστοχίας είναι σήµερα απαραίτητη και επιβάλλε-
ται Νοµοθετικά στις περισσότερες Χώρες. Επίσης, επιβε-
βληµένη είναι και η µελέτη και η παραγωγή χαρτών
πληµµύρας, στους οποίους φαίνονται οι περιοχές που
θα επηρεαστούν σε περίπτωση αστοχίας ενός Φράγ-
µατος.
Η Κύπρος κατέχει µια από τις πρώτες θέσεις στην Ευ-
ρώπη στον αριθµό Φραγµάτων συγκριτικά µε την
έκτασή της. Τα τελευταία 40 χρόνια έχουν χτιστεί πάνω
από 40 µεγάλα Φράγµατα µε συνολική χωρητικότητα
πέραν των 300 εκ. κυβ. µέτρων νερού. Τα Φράγµατα αυτά
βοήθησαν τόσο στην ανάπτυξη της γεωργίας, όσο και στη µεί-
ωση του προβλήµατος της ύδρευσης. Τα µεγαλύτερα Φράγµατα της Κύ-
πρου είναι, κυρίως, χωµάτινα (embankment), µε αργιλικό πυρήνα και ανάχωµα από βραχοµάζα η χώµα (al-
luvial). Προτιµήθηκαν τα χωµάτινα Φράγµατα καθαρά για οικονοµικούς λόγους και ύπαρξης κατάλληλων
υλικών στη περιοχή των έργων.
Είναι γνωστό ότι, η Κύπρος βρίσκεται σε
µια περιοχή υψηλής σεισµικότητας και
έχει κατά καιρούς υποστεί τεράστιες κα-
ταστροφές από σεισµούς. Ισχυροί σει-
σµοί µπορούν να προκαλέσουν ζηµιές
στα Φράγµατα, οι οποίες µπορεί να επη-
ρεάσουν την ασφάλειά τους. Για την κα-
ταγραφή των σεισµών έχουν τοποθετη-
θεί 23 επιταχυνσιογράφοι στα πιο µε-
γάλα και σηµαντικά Φράγµατα. Πέραν,
όµως, από τα όργανα αυτά, κατά τη
διάρκεια της κατασκευής ενός Φράγµα-
τος τοποθετούνται διάφορα άλλα γεω-
τεχνικά όργανα, τα οποία µετρούν και
ΑΓΡΟΤΗΣ
13
