Bιολογική καλλιέργεια εσπεριδοειδών
∆ρ Mανώλης ∆ηµητρίου
Περιφερειακός Γεωργικός Λειτουργός
στο Tµήµα Γεωργίας
M
ε τον όρο «βιολογική καλλιέργεια εσπεριδοειδών» εννοούµε τη διαχείριση και την παραγωγή εσπερι-
δοειδών που βασίζεται στη µη χρησιµοποίηση χηµικών συνθετικών λιπασµάτων για σκοπούς θρέψης,
καθώς και στη µη χρησιµοποίηση συνθετικών χηµικών για σκοπούς αντιµετώπισης εχθρών, ασθενειών και
ζιζανίων, εφαρµόζοντας, παράλληλα, τη σχετική κοινοτική Νοµοθεσία. Η βασική αρχή αντιµετώπισης των
εχθρών και των ασθενειών είναι, κατ’ αρχάς, η λήψη προληπτικών µέτρων, ούτως ώστε τα φυτά να ανα-
πτύσσονται σε ευνοϊκές συνθήκες. Στη βιολογική καλλιέργεια, όταν εντοπίζεται πρόβληµα είτε από πα-
θογόνα ή από εχθρούς, τότε θα πρέπει να αντιµετωπίζεται µε µεθόδους που είναι φιλικές προς το περι-
βάλλον και είναι επιτρεπτές από τη σχετική Νοµοθεσία.
Παρ’ όλο που η βιολογική παραγωγή εσπεριδοειδών αφορά, αυτήν την περίοδο, µια πολύ µικρή µερίδα των
φυτειών εσπεριδοειδών, προβλέπεται ότι, θα αυξηθεί στο προσεχές µέλλον λόγω της αύξησης της ζήτησης
των βιολογικών προϊόντων που προέρχεται, κυρίως, από τη διαφώτιση του κοινού για τα οφέλη της. Καλ-
λιεργητές εσπεριδοειδών από διάφορες γειτονικές µας Χώρες έχουν ήδη υιοθετήσει τη βιολογική καλλιέργεια
τα τελευταία χρόνια.
Στη βιολογική καλλιέργεια, οι καλλιεργητές εσπεριδοειδών βρίσκονται αντιµέτωποι, µεταξύ άλλων, µε ση-
µαντικό αριθµό εντόµων, ακάρεων και παθογόνων. Συλλογικά, οι καλλιεργητικές µέθοδοι, η χρήση των φυ-
σικών εχθρών, το θερινό λάδι και οι εφαρµογές φυσικών εντοµοκτόνων, χαλκού και θειαφιού, είναι ουσια-
στικές για να κρατήσουν τους πληθυσµούς εχθρών και παθογόνων κάτω από το όριο που προκαλείται η οι-
κονοµική ζηµιά. Σε ό,τι αφορά τις καλλιεργητικές φροντίδες, είναι απαραίτητο ο βιοκαλλιεργητής να εφαρµόζει
επιµελές και συστηµατικό κλάδεµα των δέντρων, έτσι ώστε αυτά να αερίζονται ικανοποιητικά για την αποφυγή
δηµιουργίας ευνοϊκών συνθηκών για την ανάπτυξη ασθενειών και έξαρσης πληθυσµών επιβλαβών εντόµων.
Επιπρόσθετα, η πρακτική της εγκατάστασης περιµετρικά των αγροτεµαχίων, φυτοφρακτών, αποτελεί σηµαν-
τική ενέργεια για την αύξηση της βιοποικιλότητας στους οπωρώνες, ενώ η διατήρηση της αυτοφυούς βλά-
στησης σε αυτούς τους χώρους ενισχύει την ανάπτυξη των φυσικών εχθρών των καλλιεργειών. Πρέπει να το-
νιστεί ότι, η παρακολούθηση των διαφόρων εχθρών και ασθενειών είναι σηµαντικός παράγοντας για την ορθή
αντιµετώπισή τους.
Η κάλυψη των θρεπτικών αναγκών των φυτών πραγµατοποιείται µε την εφαρµογή και την ενσωµάτωση, στο
έδαφος, ζωικής κοπριάς, που προέρχεται από ζώα βιολογικής, αλλά και εκτατικής εκτροφής, όπως τα αιγο-
πρόβατα. Επίσης, µπορεί να χρησιµοποιηθούν κοµπόστες, οι οποίες παρασκευάζονται από τον ίδιο τον πα-
ραγωγό από τα υπολείµµατα των κλαδευµάτων των καλλιεργειών. Επιπρόσθετα, µέρος των αναγκών των
δέντρων, κάθε έτος, καλύπτεται από την ενσωµάτωση στο έδαφος αζωτοδεσµευτικών φυτών, όπως είναι ο
βίκος. Τέλος, στο εµπόριο κυκλοφορούν διάφορα προϊόντα, τα οποία µπορεί να χρησιµοποιηθούν για την κά-
λυψη των θρεπτικών αναγκών των δέντρων. Η εφαρµογή όλων των πιο πάνω πρακτικών ή µέτρων αποσκο-
πεί, επιπρόσθετα, στην αύξηση της βιοποικιλότητας των µικροοργανισµών στο έδαφος, καθώς και στην αύ-
ξηση της µικροβιακής δραστηριότητας. Αυτή η αύξηση ευνοεί, µε τη σειρά της, την αύξηση της διαθεσιµότη-
τας των θρεπτικών στοιχείων.
Τα ζιζάνια αποτελούν σηµαντικό πρόβληµα για την καλλιέργεια των εσπεριδοειδών καθώς είτε ανταγωνί-
ζονται τα δέντρα σε θρεπτικά στοιχεία ή είναι ξενιστές διαφόρων εχθρών της καλλιέργειας. Παράλληλα, όµως,
αποτελούν σηµαντικό στοιχείο του αγρο-οικοσυστήµατος, αφού σε αυτά βρίσκουν καταφύγιο ωφέλιµα έν-
τοµα. Για το σκοπό αυτό και, δεδοµένου ότι, στη βιολογική γεωργία δεν επιτρέπεται η χρήση χηµικών ζιζα-
νιοκτόνων, αυτά αντιµετωπίζονται µε ελαφριά κατεργασία του εδάφους µεταξύ των δέντρων ή/και κόψιµο µε
κατάλληλα µηχανήµατα.
Η ανάπτυξη των βιολογικών καλλιεργειών, στην Κύπρο, είναι σηµαντική όχι µόνο για την προστασία του πε-
ριβάλλοντος, αλλά και για το ότι, δίνεται στους παραγωγούς η δυνατότητα δραστηριοποίησης σε εναλλακτι-
κές µορφές απασχόλησης. Τέλος, για την επιτυχία όλων των βιολογικών καλλιεργειών δίνεται ιδιαίτερη ση-
µασία στη διαφώτιση των καταναλωτών για την αξία των βιολογικών προϊόντων τόσο για την ανθρώπινη υγεία,
όσο και για την προστασία του περιβάλλοντος.
ΑΓΡΟΤΗΣ
41
