AΓPOTHΣ • 59
Κυκλάμινο: Το εθνικό φυτό της Κύπρου
Αλέξανδρος Καταλάνος
Ανώτερος Δασικός Λειτουργός
στο Τμήμα Δασών
Μ
ε απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου της Κυπριακής Δημοκρατίας, την 1
η
Φεβρουαρίου
του 2006, το κυκλάμινο καθορίστηκε ως το «Εθνικό Φυτό της Κύπρου». Η σημασία της
πράξης είναι σημαντική τόσο από οικολογικής, όσο και από τουριστικής, πολιτιστικής και ιστο-
ρικής άποψης καθώς δεν υπάρχει οποιοσδήποτε σοβαρός λόγος που να υποχρεώνει μια Χώρα
να καθορίσει εθνικό φυτό.
Η επιλογή του εθνικού φυτού της Κύπρου ήταν αποτέλεσμα διαβουλεύσεων
του Τμήματος Δασών με άλλες κρατικές Υπηρεσίες, καθώς και ιδιωτών με-
λετητών της κυπριακής χλωρίδας.
Για την επιλογή του λήφθηκαν υπόψη τα ακόλουθα κριτήρια και προ-
ϋποθέσεις:
1. Να είναι ιθαγενές φυτό και, κατά προτίμηση, ενδημικό της Κύπρου.
2. Η βοτανική του ταυτότητα να είναι πλήρως αποσαφηνισμένη.
3. Να μην έχει προηγουμένως καθοριστεί από άλλη Xώρα.
4. Η οικολογική, αισθητική, ιστορική και επιστημονική του σημασία.
5. Να είναι γνωστό στο κοινό και να ευδοκιμεί ευρέως.
Το κυκλάμινο το κυπριακό (
Cyclamen cyprium
Kotschy) πληροί όλα τα ως άνω κριτήρια, αφού
είναι ενδημικό, είναι πολύ γνωστό στο κοινό, έχει εξάπλωση από τον Ακάμα μέχρι το Τρόοδος
και τον Πενταδάκτυλο, ενώ είναι αρκετά ελκυστικό φυτό και μπορεί εύκολα να καλλιεργηθεί.
Το γένος
Cyclamen
προέρχεται από την ελληνική ονομασία κυκλάμινο. Το επίθετο (
cyprium
)
δόθηκε στο είδος, ακριβώς διότι η περιγραφή βασίστηκε σε δείγματα που συλλέχθηκαν στην
Κύπρο.
Το κυκλάμινο είναι πολυετής, κονδυλώδης πόα ύψους 7-15 cm. Ο κόνδυλος έχει σχήμα πιε-
σμένο, σφαιρικό με διάμετρο μέχρι 7 cm, με γκριζοκάστανο φλοιό, ενώ οι ρίζες του βγαίνουν,
συνήθως, από το κάτω του μέρος.
Τα φύλλα έχουν μήκος 7-14 cm και πλάτος 6-11 cm. Εκπτύσσονται όλα από τη βάση και είναι
αδιαίρετα, καρδιόσχημα, μάλλον σαρκώδη, με μακρύ μίσχο και οδοντωτές ή λοβωτές παρυφές.
Η πάνω επιφάνεια του φύλλου είναι πράσινη με διάφορες αποχρώσεις, ενώ η κάτω επιφάνεια
έχει πάντοτε βαθύ πορφυρό χρώμα, χαρακτηριστικό που το καθιστά διαφορετικό από τα άλλα
είδη.
Τα άνθη έχουν λεπτό άρωμα, είναι μονήρη με μακρύ κοκκινοπράσινο μίσχο, που αμέ-
σως μετά την άνθηση αρχίζει να περιελίσσεται ελικοειδώς από την κορυφή προς
τη βάση. Τα πέταλα είναι πέντε, λευκά ή με ανοικτό ρόδινο χρώμα γυρισμένα
προς τα πάνω, αφήνοντας στη βάση ένα κυκλικό στόμιο από όπου βγαίνει ο
ύπερος. Στη βάση των πετάλων υπάρχει μια βαθυκόκκινη κηλίδα σε σχήμα
“Μ”. Ανθίζει το Φθινόπωρο, συνήθως, πριν την εμφάνιση των φύλλων και η άν-