Αποκατάσταση λατοµείων/µεταλλείων µετά την ολοκλήρωση
των εξορυκτικών διαδικασιών
Ιουλία Γεωργιάδου
Γεωλογικός Λειτουργός
στο Τµήµα Γεωλογικής Επισκόπησης
Ο
υσιαστικός παρουσιάζεται ο ρόλος που διαδραµατίζουν σήµερα οι ορυκτοί πόροι στην καθηµερινό-
τητα µας και ιδιαίτερα σηµαντικός ο µακροπρόθεσµος σχεδιασµός εκµετάλλευσής τους τόσο σε
εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Τα αποθέµατα των ορυκτών πόρων σήµερα στην Κύπρο, τυγχά-
νουν εκµετάλλευσης µέσα από διεργασίες οι οποίες διέπονται από εθνικά και ευρωπαϊκά πλαίσια, έχον-
τας, ως κύριο γνώµονα, την ορθολογιστική και αειφόρο διαχείριση και ανάπτυξή τους.
Χώρες οι οποίες διαθέτουν εκµεταλλεύσιµες ποσότητες ορυκτών πόρων βρίσκονται σε πλεονεκτική θέση
σε σχέση µε άλλες οι οποίες αναγκάζονται να εισάγουν. Στην περίπτωση της Κύπρου αδρανή υλικά όπως
θραυστή άµµος και σκύρα, δοµικοί και διακοσµητικοί λίθοι, βιοµηχανικά ορυκτά (πρώτες ύλες για την
τουβλοποιία και τσιµεντοβιοµηχανία) και φυσικές χρωστικές, αποτελούν βασικές πρώτες ύλες για την οι-
κοδοµική βιοµηχανία του τόπου µας. Η συµβολή των ορυκτών πόρων στην εξελικτική πορεία µιας κοι-
νωνίας είναι γεγονός και ο κύκλος εργασιών εκµετάλλευσής τους ολοκληρώνεται µε την επαναφορά
και αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος.
H συµβολή της εκµετάλλευσης των χαλκούχων µεταλλευµάτων στην Κύπρο, κατά το παρελθόν, χαρα-
κτηρίζεται ως ανεκτίµητη και είναι γνωστό ότι είχε επιφέρει µεγάλη ευµάρεια στην κοινωνία του νησιού,
η οποία, ζούσε και εργαζόταν κοντά στα µεταλλεία. Η προβολή και ανάδειξη της µεταλλευτικής κληρο-
νοµίας, είναι δυνατό να επιτευχθεί µέσα από µελετηµένα σχέδια αποκατάστασης των εγκαταλειµµένων
και ανενεργών µεταλλείων, προβάλλοντας, έτσι, την αξιόλογη µεταλλευτική ιστορία του νησιού. Αξιο-
σηµείωτες είναι οι εργασίες εξωραϊσµού ανενεργών µεταλλείων στην περιοχή Καλαβασού-Ασγάτας οι
οποίες ξεκίνησαν µε πρωτοβουλία της κοινότητας µε αποτέλεσµα τη δηµιουργία ενός υπαίθριου µεταλ-
λευτικού µουσείου. Στην περιοχή Κατυδάτων-Σκουριώτισσας πραγµατοποιήθηκαν, επίσης, εργασίες για
τη δηµιουργία µεταλλευτικού µουσείου ενώ, παράλληλα, και η
κοινότητα Μιτσερού εκφράζει ιδιαίτερη ευαισθησία σε θέµατα
προστασίας της µεταλλευτικής κληρονοµιάς, αντιλαµβανόµενη
τη µακροχρόνια συµβολή των µεταλλείων. Τα µεταλλεία, ου-
σιαστικά αποτελούσαν τον κύριο εργοδότη της πλειονότητας
των κατοίκων της περιοχής.
Τα αποτελέσµατα αποκατάστασης και επαναφοράς του περι-
βάλλοντος, µετά το τέλος των εξορυκτικών διαδικασιών, µε δη-
µιουργία ασφαλών πρανών και δενδροφυτεύσεις, παρουσιά-
ζονται, σε πολλές περιπτώσεις, ιδιαίτερα θετικά. Η αποκατά-
σταση, όµως, στην Κύπρο άρχισε να οδηγείται προς µιαν άλλη
διάσταση, έτσι, ήδη ανενεργά λατοµεία ασβεστιτικού ψαµµίτη
στη Λευκωσία χρησιµοποιούνται ως χώροι πολιτιστικών και καλ-
λιτεχνικών εκδηλώσεων (Σκαλί Αγλαντζιάς, Πάρκο Ακροπό-
λεως), ανενεργά λατοµεία χαβαροχάλικων στην επαρχία Αµµο-
χώστου έχουν µετατραπεί σε καλλιεργήσιµη γεωργική γη και
λατοµείο ούµπρας στους Τρούλους έχει µετατραπεί σε φυσικό
βιότοπο.
Η αποκατάσταση του περιβάλλοντος στο µεταλλείο Αµιάντου
µε τα συνεχιζόµενα έργα σταθεροποίησης µπάζων ανάπλασης
και αναδάσωσης, τη δηµιουργία του βοτανικού κήπου και του
κέντρου ενηµέρωσης επισκεπτών στο υπό δηµιουργία γεω-
πάρκο Τροόδους, αποτελεί µοναδική, στο είδος της, περίπτωση.
ΑΓΡΟΤΗΣ
19
Λατοµείο ασβεστιτικού ψαµµίτη στη Λευκω-
σία (Ακρόπολη-Στρόβολος), το οποίο χρησι-
µοποιείται ως χώρος πολιτιστικών και καλλι-
τεχνικών εκδηλώσεων και δραστηριοτήτων