Aναθεώρηση του Σχεδίου καταπολέµησης της ποντίκας
∆ρ Γεώργιος Νεοφύτου
Λειτουργός Γεωργίας Α΄
και Σωτήρης Σωτηρίου
Λειτουργός Γεωργίας
στο Τµήµα Γεωργίας
Τ
α τρωκτικά του είδους
Rattus rattus
είναι γνωστά στην Κύπρο µε την κοινή ονοµασία “ποντίκα”. Η
ποντίκα, συνήθως, απαντάται εκεί όπου κατοικούν και δραστηριοποιούνται οι άνθρωποι και, κυρίως,
σε γεωργοκτηνοτροφικές και παραλιακές περιοχές. Στις γεωργοκτηνοτροφικές περιοχές, εντοπίζεται
επειδή η χλωρίδα και, γενικά, οι τροφές φυτικής προέλευσης αποτελούν τη βασική τροφή της, ενώ η
παρουσία της σε παραλιακές περιοχές έχει συσχετιστεί µε το γεγονός ότι της αρέσουν τα θαλασσινά
φαγώσιµα.
Η ποντίκα είναι ευκίνητη και καλή αναβάτρια, ζει, συνήθως, σε ψηλά µέρη, όπως οι στέγες κτιρίων και τα
δέντρα, ενώ της αρέσει να κρύβεται σε θάµνους, αφού αυτό της προσφέρει επιπρόσθετη προστασία. Σε
ευνοϊκές συνθήκες, η αναπαραγωγή µπορεί να συµβαίνει καθ’ όλην τη διάρκεια του χρόνου, ενώ
εκτιµάται ότι, είναι ψηλότερη την Άνοιξη µε αρχές Καλοκαιριού. Τα θηλυκά µπορούν να έχουν µέχρι
πέντε γέννες το χρόνο, ενώ γεννούν από 4-8 νεογνά σε κάθε γέννα. Εποµένως, ένα θηλυκό µπορεί να
γεννήσει µέχρι και 40 νεογνά όταν επικρατούν ευνοϊκές συνθήκες. Η κυοφορία κυµαίνεται µεταξύ 21
και 29 ηµερών και οι νεαρές ποντίκες είναι ικανές να γεννήσουν από 3-5 µήνες µετά τη γέννησή τους.
Το είδος
Rattus rattus
ζει, περίπου, για ένα χρόνο µε την ετήσια θνησιµότητα να είναι πάνω από 90%.
Η ποντίκα αποτελεί ένα σηµαντικό εχθρό των δραστηριοτήτων του ανθρώπου και προκαλεί ποικίλες
ζηµιές στο γεωργοκτηνοτροφικό τοµέα. Τρέφεται µε ζωοτροφές φυτικής προέλευσης, ενώ µε την
ούρηση και αφόδευση καταστρέφει όση τροφή δεν έχει καταναλώσει. Καταστρέφει, επίσης, συστήµατα
άρδευσης, πλαστικά θερµοκηπίου κ.ά., ενώ, παράλληλα, αποτελεί φορέα σοβαρών νόσων στα
παραγωγικά ζώα, αλλά και φορέα ανθρωπογενών νόσων, όπως ο ενδηµικός τύφος, η βουβωνική χολέρα,
κ.ά.
Το Τµήµα Γεωργίας εδώ και αρκετές δεκαετίες εφαρµόζει Σχέδια καταπολέµησης της ποντίκας σε εστίες
πολλαπλασιασµού που βρίσκονται σε γεωργοκτηνοτροφικές περιοχές, σε µια προσπάθεια περιορισµού
του πληθυσµού της. Το αµέσως προηγούµενο Σχέδιο καταπολέµησης της ποντίκας που εφαρµοζόταν µε
απόφαση Υπουργικού Συµβουλίου από το 1994 περιελάµβανε, κυρίως, τις ακόλουθες πρόνοιες:
Παραγωγή ποντικοδολώµατος από εργοτάξιο του Τµήµατος Γεωργίας, το οποίο διατίθετο δωρεάν σε
Κυβερνητικές Υπηρεσίες και το αξιοποιούσαν για εκστρατείες καταπολέµησης της ποντίκας,
Συστηµατική διεξαγωγή ετήσιων εκστρατειών καταπολέµησης της ποντίκας από συνεργεία του
Τµήµατος Γεωργίας.
∆ωρεάν διάθεση του ποντικοδολώµατος στα πρατήρια της Κεντρικής Συνεργατικής Τράπεζας (ΣΚΤ),
όπου οι γεωργοκτηνοτρόφοι και το ευρύτερο κοινό µπορούσαν να το προµηθευτούν, αφού
κατέβαλλαν ένα πάρα πολύ χαµηλό ποσό που αφορούσε έξοδα µεταφοράς και αποθήκευσης της ΣΚΤ.
Το Σχέδιο αυτό εκτιµάται ότι, στο σύνολό του έφερε θετικά αποτελέσµατα, αφού κάθε χρόνο περιόριζε
σηµαντικά τον πληθυσµό της ποντίκας και, κατ’ επέκταση, τις
γεωργοκτηνοτροφικές ζηµιές. Παρ’ όλα αυτά, κάποιες φορές
ακούγονταν παράπονα από πολίτες και οργανωµένα σύνολα,
ενώ παρατηρούνταν και προβλήµατα, όπως: α) ∆ιάθεση
ανεπαρκών ποσοτήτων στο κοινό: Πολίτες και
οργανωµένα σύνολα διαµαρτύρονταν συχνά ότι, δεν
έβρισκαν διαθέσιµο ποντικοδόλωµα στα διάφορα
πρατήρια της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας. Η θέση
του Τµήµατος Γεωργίας διαχρονικά ήταν ότι: «Η
4
ΑΓΡΟΤΗΣ
