Συστήµατα αναδασµού σε διάφορες Χώρες
Χρυσόστοµος Χρυσοστόµου
Λειτουργός Αναδασµού
στο Τµήµα Αναδασµού
Γενικά, τα Σχέδια αναδασµού χαρακτηρίζονται ως “απλά” και “πολυεπίπεδα”. Τα απλά πε-
ριλαµβάνουν, κυρίως, την ανταλλαγή ή/και το ξαναµοίρασµα των τεµαχίων γης, ενώ τα πολυεπίπεδα (com-
plex) Σχέδια προωθούν και µέτρα πέραν του αγροτικού χαρακτήρα. Ο αναδασµός χρησιµοποιείται και όταν
υπάρχει επηρεασµός γης, σε µεγάλη κλίµακα, λόγω κατασκευής µεγάλων έργων κοινής ωφελείας, έτσι ώστε
η συνεισφορά κάθε εµπλεκοµένης ιδιοκτησίας, να είναι αναλογική.
Σε κάθε Χώρα, υπάρχει κάποιο χαρακτηριστικό θέµα, όπως η εξασφάλιση γης για προαγωγή δασικών εκτάσεων
(
Σουηδία), η βελτίωση ορυζώνων (Ν. Κορέα), η εξάλειψη εκτεταµένης ακτηµοσύνης µέσω της διάθεσης κρα-
τικής ή µη γης (Αφρική), η αναδιανοµή εγκαταλελειµµένης/παραµεληµένης γης σε ακτήµονες (Λ. Αµερική),
η αποκατάσταση ιδιοκτησίας (Ρουµανία, έδαφος πρώην Αν. Γερµανία) κ.ά. Η συµµετοχή ιδιοκτητών των προς
ή υπό αναδασµό τεµαχίων, ποικίλει, επίσης, αναλόγως του τρόπου συµµετοχής στις αποφάσεις και του βαθ-
µού εµπλοκής. Υπάρχουν Χώρες (π.χ. Γερµανία, Ολλανδία, Σουηδία), όπου η συµµετοχή των ιδιοκτητών είναι
υποχρεωτική (υποχρεωτικός αναδασµός) και Χώρες όπου βασίζονται στην εθελοντική συµµετοχή (π.χ. ∆ανία),
δηλαδή, αγρότες εθελοντικά ανταλλάζουν αµοιβαία γη, µε το Κράτος στο ρόλο µεσάζοντα. Φυσικά, όλες οι
ενέργειες αναδασµού γίνονται µε υπευθυνότητα και έχοντας υπόψη το καλώς νοούµενο γενικό δηµόσιο συµ-
φέρον.
Ο σχεδιασµός και η υλοποίηση του αναδασµού γίνεται είτε από Χωροµέτρη (π.χ. Αυστρία) ή από Επιτροπή διο-
ρισµένη από αρµόδιο Φορέα, στην οποία συµµετέχει και εκπρόσωπος των ιδιοκτητών (π.χ. Ελβετία). Σε κάθε
περίπτωση, παρέχεται βοήθεια από εµπειρογνώµονες, όταν χρειαστεί. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου οι ιδιο-
κτήτες σχηµατίζουν Σύνδεσµο, ο οποίος έχει λόγο σε κάθε στάδιο της διαδικασίας του αναδασµού. Επίσης,
µπορεί να εισακούονται διάφοροι άλλοι σχετικοί Οργανισµοί και Αρχές. Ο τρόπος υπολογισµού της πλειοψη-
φίας των ιδιοκτητών, στην απόφαση για αναδασµό, βασίζεται στο πόσοι είναι υπέρ ή κατά σε συνδυασµό µε
την έκταση και την αξία που κατέχουν (π.χ. ∆ανία) ή απλώς στη φορολογητέα αξία των τεµαχίων των ιδιο-
κτητών (π.χ. Πορτογαλία). Η διάρκεια του αναδασµού εξαρτάται τόσο από το αντικείµενό του, όσο και τη µε-
θοδολογία που ακολουθείται. Ενδεικτικά, στη Ν. Κορέα διαρκεί ένα έτος, στη Νορβηγία δύο µε τέσσερα έτη,
στη Σουηδία πέντε µε επτά έτη, στη Φινλανδία οχτώ µε 12 έτη και στη Γερµανία/Ολλανδία 10 µε 15 έτη. Οι
δαπάνες για τον αναδασµό καλύπτονται από το Κράτος είτε πλήρως ή κατά ένα µεγάλο ποσοστό όπου τότε
παρέχονται διευκολύνσεις στους ιδιοκτήτες για εξόφληση των οφειλών τους. Ο υπολογισµός της αξίας των
τεµαχίων για σκοπούς δίκαιης αναδιανοµής βασίζεται στο φυσικό παραγωγικό τους δυναµικό (π.χ. Σουηδία),
σε προηγούµενη ενδεχοµένως εκτιµηµένη αξία από το Κτηµατολόγιο (π.χ. Αυστρία, Γαλλία) ή/και στην το-
ποθεσία (εγγύτητα σε διάφορες εγκαταστάσεις/οικισµούς).
22
ΑΓΡΟΤΗΣ
Η
λέξη “αναδασµός” είναι οµόρριζη του αρχαίου ελληνικού “δατέο-
µαι” που σηµαίνει τεµαχίζω, διαµοιράζω, διαιρώ. Η ετυµολογία της
λέξης “αναδασµός” σε διάφορες Χώρες, καταδεικνύει τη φιλοσοφία του
αναδασµού εκεί, όπως ενοποίηση γης, επανοµαδοποίηση. Ο αναδασµός
σε όποια Χώρα και αν εφαρµόζεται, βασίζεται σε θεσµοθετηµένη Νοµο-
θεσία, στον καθορισµό νέων ορίων ιδιοκτησίας, αλλά και στην αρχή της
διατήρησης της οικονοµικής κατάστασης του ιδιοκτήτη, πριν και µετά τον
αναδασµό.
