∆ιαχείριση κινδύνων/ζηµιών στο γεωργικό τοµέα
Κοσµάς Οικονόµου
και Αναστάσης Αντωνίου
Λειτουργοί Γεωργίας
στο Τµήµα Γεωργίας
Ο
ι γεωργοί είναι, σήµερα, εκτεθειµένοι σε αυξανόµενους οικονοµικούς και περιβαλλοντικούς κινδύνους ως συνέπεια
της αλλαγής του κλίµατος, της αυξανόµενης αστάθειας των τιµών και της µεταβλητότητας των αγορών. Στο πλαί-
σιο αυτό, η αποτελεσµατική διαχείριση των κινδύνων έχει αυξηµένη σηµασία για τους γεωργούς.
40
ΑΓΡΟΤΗΣ
Γεωργοοικονοµικά
Στον προτεινόµενο Κανονισµό του Ευρωπαϊκού Κοινοβου-
λίου και του Συµβουλίου για τη στήριξη της αγροτικής ανά-
πτυξης από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταµείο Αγροτικής Ανά-
πτυξης (ΕΓΤΑΑ) για την περίοδο 2014-2020, δίνεται η δυ-
νατότητα συµπερίληψης Μέτρων στο Πρόγραµµα Αγροτικής
Ανάπτυξης, τα οποία σχετίζονται µε την αποκατάσταση του
γεωργικού παραγωγικού δυναµικού που επλήγη από φυ-
σικές καταστροφές, την ανάληψη κατάλληλων προληπτι-
κών δράσεων, καθώς και τριών εργαλειών διαχείρισης κιν-
δύνου. Πιο συγκεκριµένα, οι πρόνοιες του προτεινόµενου
Κανονισµού περιλαµβάνουν: 1) Αποκατάσταση του γεωργι-
κού παραγωγικού δυναµικού που επλήγη από φυσικές κα-
ταστροφές και ανάληψη κατάλληλων προληπτικών δρά-
σεων: ∆ηλαδή, η στήριξη, σύµφωνα µε την πρόνοια αυτή,
µπορεί να καλύπτει επενδύσεις σε προληπτικές δράσεις
που αποσκοπούν στη µείωση των συνεπειών από πιθανές
φυσικές καταστροφές και καταστροφικά συµβάντα, ενώ,
επίσης, θα µπορεί να καλύπτει τις επενδύσεις για την απο-
κατάσταση της γεωργικής γης και του παραγωγικού δυνα-
µικού, τα οποία έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές
και καταστροφικά συµβάντα. 2) ∆ιαχείριση κινδύνου: Στον
προτεινόµενο Κανονισµό γίνεται αναφορά σε ένα σύνολο
εργαλείων διαχείρισης κινδύνου που στόχο έχουν να πα-
ρέχουν νέες δυνατότητες για την αντιµετώπιση της έντο-
νης µεταβλητότητας των αγορών γεωργικών προϊόντων. Η
στήριξη θα αφορά χρηµατοδοτικές συνεισφορές που θα
καταβάλλονται για ασφάλιστρα καλλιεργειών, ζώων και
φυτών, τη σύσταση ταµείων αλληλοβοήθειας για την πλη-
ρωµή χρηµατικών αποζηµιώσεων για οικονοµικές απώλειες
από κρούσµατα ζωικής ή φυτικής ασθένειας ή από περι-
βαλλοντικό συµβάν και ταµεία αλληλοβοήθειας για τη στα-
θεροποίηση του εισοδήµατος. ∆ιευκρινίζεται ότι, τα ταµεία
αλληλοβοήθειας πρέπει να είναι διαπιστευµένα από την
αρµόδια Αρχή, να ασκούν διαφανή πολιτική για τις ενισχύ-
σεις και να προβλέπουν σαφείς κανόνες απόδοσης ευθυ-
νών για τα χρέη που προκύπτουν. Πιο αναλυτικά: α. Ασφά-
λιση καλλιεργειών, ζώων και φυτών: Η ασφάλιση καλ-
λιεργειών, ζώων και φυτών, θα µπορεί να χορηγείται µόνο
για ασφαλιστικά συµβόλαια που καλύπτουν απώλειες που
προκαλούνται από δυσµενές κλιµατικό συµβάν, ζωική ή
φυτική ασθένεια ή προσβολή από παράσιτα ή µέτρο που
εγκρίθηκε σύµφωνα µε την Οδηγία 2000/29/ΕΚ. Η Οδηγία
αυτή αφορά την εξάλειψη ή τη συγκράτηση φυτικής ασθέ-
νειας ή προσβολής από παράσιτα, που έχουν ως αποτέλε-
σµα την καταστροφή άνω του 30% της µέσης ετήσιας πα-
ραγωγής του γεωργού κατά την προηγούµενη τριετία ή
του µέσου όρου της τριετίας που υπολογίζεται µε βάση
την προηγούµενη πενταετία, ύστερα από αφαίρεση της
υψηλότερης και της χαµηλότερης τιµής. Αναφέρεται ότι,
σύµφωνα µε τον προτεινόµενο Κανονισµό, το ανώτατο πο-
σοστό στήριξης θα είναι 65% του οφειλόµενου ασφαλί-
στρου. β. Ταµεία αλληλοβοήθειας για τις ζωικές και φυτι-
κές ασθένειες και τα περιβαλλοντικά συµβάντα: Στα πλαί-
σια αυτού του εργαλείου, η στήριξη δύναται να αφορά τις
διοικητικές δαπάνες σύστασης του ταµείου και τα ποσά
που δίνονται ως αποζηµιώσεις από το ταµείο αλληλοβοή-
θειας στους γεωργούς. Αναφέρεται ότι, σύµφωνα µε τον
προτεινόµενο Κανονισµό, το ανώτατο ποσοστό στήριξης
θα είναι 65% των επιλέξιµων δαπανών. γ. Εργαλείο σταθε-
ροποίησης εισοδήµατος: Στην περίπτωση αυτή, η αποζη-
µίωση θα δίνεται όταν η µείωση εισοδήµατος υπερβαίνει
το 30% του µέσου ετήσιου εισοδήµατος εκάστου γεωργού,
κατά την προηγούµενη τριετία ή του µέσου όρου τριετίας
που υπολογίζεται µε βάση την προηγούµενη πενταετία,
ύστερα από αφαίρεση της υψηλότερης και της χαµηλότε-
ρης τιµής. ∆ιευκρινίζεται ότι, στη συγκεκριµένη περίπτωση,
το εισόδηµα αναφέρεται στο σύνολο των εσόδων που
προέρχονται από τη γεωργία. Οι ενισχύσεις στο ταµείο αλ-
ληλοβοήθειας στους γεωργούς θα αντισταθµίζει την απώ-
λεια εισοδήµατος σε ποσοστό 70% κατά ανώτατο όριο.
Εν κατακλείδι, σηµειώνεται ότι, συνεχίζονται οι συζητήσεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συµβούλιο για την ορι-
στικοποίηση του προτεινόµενου Κανονισµού της Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020. Όταν αυτές ολοκληρωθούν, το επό-
µενο βήµα θα είναι η θέσπιση, σε Κανονισµό, και λεπτοµερών κανόνων εφαρµογής των προαναφερόµενων Μέτρων.